Aan het begin van dit nieuwe jaar is het tijd voor een update. Naar aanleiding van onze brandbrief is er in 2024 namelijk best wel wat gebeurd.
Netwerk Muziek
Al in december 2023 hadden we een eerste (online) gesprek met Laurien Timmermans. Namens BvN waren daar Fleurine (BimPro), Wilco van Wee (EGTA) en Willemijn van Gent (BvM) bij aanwezig. Timmermans is directeur van ArtEZ en voorzitter van het Netwerk Muziek: de directeuren van de conservatoria. Zij stelde dat er in de brandbrief verkeerde aannames staan: de opleidingen geven wel degelijk aandacht aan didactische competenties. De buitenlandse studenten zijn geen verdienmodel. Het gebruik van de engelse taal in de opleidingen ligt genuanceerd; de opleidingen voor Docent Muziek (voormalige opleiding Schoolmuziek) en de pop-opleidingen zijn nog steeds Nederlandstalig. Ook vertelde ze dat in 2024 een nieuw Beroepsprofiel zal komen. Uit het gesprek bleek dat er veel verschillende inzichten bestaan tussen die van het werkveld (wij) en de opleidingen. Laurien kondigde aan dat we voor een komende Netwerkvergadering uitgenodigd zouden worden.
Door een communicatiestoring binnen BvM vielen Wilco en Fleurine uiteindelijk onaangekondigd op 5 april 2024 op zo’n Netwerkbijeenkomst binnen. Dat was natuurlijk zeer onhandig en voor hen ook heel vervelend. Toch hebben ze daar toen 40 minuten met de directeuren gepraat over het belang van het opleiden van musici die goed les in het Nederlands kunnen geven. De directeuren waren erg boos over onze brief en vonden dat er voldoende opgeleid wordt voor lesgeven, maar daar bleken ze steeds de opleiding Docent Muziek (voormalig opleiding Schoolmuziek) mee te bedoelen. Er werd zelfs gesuggereerd dat de docenten muziek de oplossing zouden moeten zijn voor meer talentontwikkeling in de binnen- én buitenschoolse muziekeducatie. Het enige punt waarin ze elkaar troffen is het gebrek aan (gesubsidieerde) muziekscholen waardoor er te weinig Nederlandse aanwas is. Onze vraag wat de opleidingen er aan (gaan) doen om meer Nederlandse studenten te krijgen, en meer Nederlandssprekende alumni en goede lesgevende musici op te leiden, is niet beantwoord. Ook door de valse start van het gesprek was deze bijeenkomt stekelig, niet erg productief maar wel nuttig. In een daaropvolgende brief van het Netwerk werd namelijk de hand voor verdere samenwerking en overleg wel degelijk uitgestoken.
Gesprek met OCW en VNG
Op 22 april 2024 waren we uitgenodigd op het Ministerie van OC&W voor een gesprek waar ook de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) bij aanwezig zou zijn. Namens BvM was Willemijn aanwezig op het ministerie. Marieke van der Horst (NFG), Wilco en Fleurine haakten via Teams aan. De VNG had een paar maanden ervoor de ‘Propositie Samen Cultuur Borgen‘ gepubliceerd. Die publicatie onderstreept het belang van cultuureducatie en -aanbod in de gemeenten. Tijdens het gesprek op het ministerie bleek dat alle partijen het roerend eens zijn over het gebrek aan toegankelijkheid van buitenschoolse muzieklessen.
Op het ministerie hebben ze het idee dat dankzij initiatieven als ‘Meer Muziek in de klas’ en educatie-projecten van orkesten en concertzalen het wel goed zit met de binnenschoolse muziekeducatie. Wij hebben benadrukt dat muziekdocenten (bevoegde schoolmusici) binnenschools de werkdruk van de klassenleerkracht kunnen verlichten en binnen een geoormerkt budget door middel van muzieklessen in de klas de muzikale ontwikkeling van kinderen op de lange termijn beter vorm kunnen geven en daarmee de cognitieve vakken kunnen ondersteunen. Dat werd door de aanwezigen erkent als een wenselijke situatie.
De ‘bottle neck’ zit in de doorstroom naar de buitenschoolse muziekeducatie. Die is financieel slecht bereikbaar voor het grootste deel van de bevolking: er zijn bijna geen gesubsidieerde muziekscholen meer. Het ecosysteem voor de ontwikkeling van muzikaal talent is totaal afgebrokkeld. Het Jeugdfonds Sport en Cultuur is alleen voor de allerlaagste inkomens. Wilco stelde voor om d.m.v. een IB60 formulier een korting-systeem te organiseren. Dat idee willen ze wel verder bestuderen. De VNG gaf aan dat de propositie door de gemeenten zelf is geschreven maar dat er verder nog geen beleid is. Het ligt aan de gemeenten zelf wat ze ermee gaan doen. Uitkomst van het prettige gesprek: hoewel iedereen het als een probleem ziet is een oplossing van de toegankelijkheid van muzieklessen buitenschools nog niet voorhanden.
Op 15 januari 2025 verscheen een artikel in de Staatscourant waarin OCW, VNG en het Interprovinciaal Overleg (IPO) het belang van cultuurbeoefening benadrukken. We hopen dat we met ons gesprek daar ook een steentje aan hebben bijgedragen.
Het doel van de brandbrief was om met alle belanghebbenden in gesprek te gaan en de problemen binnen de buitenschoolse muziekeducatie aan te kaarten. De eerste stappen zijn gezet.
WvG