Sinds een paar jaar is er een serieuze lobby ontstaan in de culturele sector: het begon met Kunsten ’92 en sinds een jaar is er de Creatieve Coalitie. Waarom is dat? En belangrijker: wat doen ze? En wat betekent deze alliantie voor de musici en de Beroepsverenigingen Muziek. Hieronder op die vragen antwoord.
Hoe het begon
Kunsten ‘92 werd opgericht tijdens de eerste grote bezuinigingen (begin jaren 90) in de sector. Het was oorspronkelijk een koepel van alle BIS instellingen: o.a. de concertzalen en ensembles die gefinancierd worden omdat ze tot de Basis InfraStructuur behoren. Dan heb je het bijvoorbeeld over het Concertgebouw, DNO, de koren en orkesten. Steeds meer belangengroepen sloten zich echter aan, onder andere beroepsverenigingen op het gebied van muziek: Bim Pro (improviserende musici), de NVZ (zangers) en de VLS (leraren schoolmuziek). Dat ontstond uit een behoefte om de sector te verenigen en met elkaar een sterke lobby richting de politiek te vormen.
In 2016 stelde de Sociaal Economische Raad (SER) en de Raad voor Cultuur (RvC) vast dat er sprake was van een zorgelijk zwakke arbeidsmarktpositie van werkenden in de culturele en creatieve sector. Zij stelden een breed pakket van maatregelen voor om het tij te keren: het Rapport ‘Passie gewaardeerd’ Een verzameling concrete voorstellen om het verdienvermogen in de sector te vergroten, de inkomenszekerheid te verbeteren, scholing en professionaliteit van de sector te bevorderen en het overleg tussen werkgevers en de vakbeweging te versterken.
Het plan: de Arbeidsmarktagenda
De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft in 2018 vervolgens de sector zelf gevraagd om met een arbeidsmarktagenda te komen voor de korte en lange termijn. In deze Arbeidsmarktagenda Culturele en Creatieve Sector zijn verschillende sociale partners aan de slag gegaan met de volgende drie doelstellingen:
- Het structureel maken van de sociale dialoog
- Het verdienvermogen versterken (Het vergroten van het economisch potentieel)
- Het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden (Een faire verdeling van die inkomsten)
Voor ieder punt werd één aanjager aangesteld, en daarboven een regiegroep. De Regiegroep bestaat uit vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers en zelfstandigen uit de culturele en creatieve sector, cultuurfondsen, de RvC, het ministerie van OCW en Kunsten ’92. Een van de belangrijke resultaten van de regiegroep is het opzetten van een scholingsfonds voor Permanente Professionele Ontwikkeling PPO Het ministerie van OCW heeft een donatie gedaan van 16 miljoen euro voor dat fonds (15 miljoen eenmalig en 1 miljoen structureel per jaar). Een unieke situatie. Het Platform Acct gaat dit fonds beheren, en ze hebben de taak van de regiegroep overgenomen die daarmee is opgeheven.
Kunsten ‘92 heeft binnen de arbeidsmarktagenda het aanjaagpunt “Fair Pay” opgepakt (punt 3). Daar is de Fair Practicecode uit voortgekomen. De code is aangescherpt met een checklist en rekentool.
De Kunstenbond (de vakbond voor kunstenaars) heeft in maart 2019 de Creatieve Coalitie geformeerd (punt 1). De Creatieve Coalitie zet zich in voor de werkenden en makers in de sector waarbij recht wordt gedaan aan alle verschillende identiteiten van de zeer verschillenden achterbannen. De coalitie is sinds de coronacrisis verdubbeld in het aantal leden: belangengroepen van werkenden waaronder de Kunstenbond zelf. Samen vertegenwoordigen deze leden ruim 50.000 individuele leden, waaronder de leden van de eerder genoemde beroepsverenigingen van musici.
Musici en de lobby
Namens de musici hebben de NVZ en Bim Pro in 2019 aan enkele bijeenkomsten over de Arbeidsmarktagenda deelgenomen. De NVZ zet zich in vervolg daarvan nu in voor toepassing van de Fair Practicecode door een tarievenrichtlijn te voeren (zie hun website). Daarmee zetten ze zich in voor een behoorlijk verdienmodel van hun leden en het verbeteren van de arbeidsvoorwaarden: de punten 2 en 3 van de doelstellingen.
De NVZ en Bim Pro hebben meegedaan aan de zichtbare acties van de Creatieve Coalitie voor meer geld naar de sector: de Rode loper op het Plein op 29 juni en het bezoek van Koningin Máxima op 1 juli. Achter de schermen werd er door Kunsten ‘92 en de Creatieve Coalitie stevig ingezet op het economische belang van onze sector. Dat minister Van Engelshoven een extra steunplan voor de sector heeft kunnen veiligstellen is dankzij deze lobby: Kunsten ‘92 voor de gehele sector en de Creatieve Coalitie expliciet voor de werkenden en makers.
De verschillende beroepsverenigingen van musici zetten zich al jaren in voor de professionalisering van hun leden door het organiseren van na- en bijscholing en zien het belang daarvan bevestigd in de doelen van Platform Acct. De beroepsverenigingen hebben hierin dan ook een aangewezen rol. Samenwerking op het gebied van nascholing met conservatoria en andere beroepsverenigingen muziek is daarbij essentieel. Daarvoor is sinds kort de koepelorganisatie Beroepsverenigingen Muziek opgericht.
Maar ook op het gebied van alle andere onderdelen van de Arbeidsmarktagenda kunnen ze hun leden ondersteunen. Door ons allemaal aan te sluiten bij Kunsten ‘92 en de Creatieve Coalitie laten we de stem van de musici horen. Deelname aan Kunsten ’92 kost ± €145 per jaar en aan de Creatieve Coalitie nu nog niks. Ook hoef je niet perse actief deelnemer te zijn aan de acties of vergaderingen. Door je als beroepsvereniging aan te sluiten steun je de lobby in numeriek opzicht en laat je zien dat wij als musici onderdeel zijn van deze prachtige maar kwetsbare sector.
Door ons als beroepsverenigingen van musici te verbinden met deze groepen, en zoveel mogelijk punten van de arbeidsmarktagenda te implementeren versterken we onze sector en de arbeidspositie van onze leden.
De resultaten tot nu toe hebben bewezen dat het werkt, dus doe mee!
Heb je vragen? Neem dan vooral contact met op:
Willemijn van Gent
info@beroepsverenigingenmuziek.nl